Jama ustna dorosłego człowieka liczy prawidłowo od 28 do 32 zębów. Noszą różne nazwy w zależności od ich funkcji i umiejscowienia. W łuku zębowym znajdują się kolejno: 2 centralne siekacze tzw. jedynki, 2 siekacze boczne tzw. dwójki, 2 kły inaczej trójki, 2 przedtrzonowce – czwórki oraz 4 trzonowce – szóstka i siódemka.
Jak wygląda ząb ósemka? Ósemka nazywana jest trzecim trzonowcem, lub zatrzonowcem, ponieważ wyrasta na końcu łuku zębowego. Zazwyczaj w jamie ustnej pojawiają się 4 ósemki, po dwie w linii szczęki i 2 w linii żuchwy. Na pierwszy rzut oka, ósemki wyglądają jak pozostałe zęby trzonowe.
Trzecie trzonowce mają za zadanie, podobnie jak szóstki i siódemki, miażdżenie i przeżuwanie pokarmu. U naszych przodków, żywiących się często twardymi pokarmami, np. surowym mięsem, niezbędne były do ich rozdrabniania. Obecnie ósemki — nie pełnią żadnej kluczowej funkcji w jamie ustnej. Ósemki w trakcie ewolucji straciły swoje znaczenie. W dodatku zmiany, jakie zaszły w budowie jamy ustnej na przestrzeni lat, sprawiły, że z trudem się w niej mieszczą.
Z powodu braku miejsca w łuku zębowym, często dochodzi do częściowego wyrżnięcia zęba, lub jego zupełnego zatrzymania w kości. Ósemki mogą wyrosnąć pochylone i zakrzywione. Ponadto ósemki często mają nietypową budowę, kształt oraz liczbę korzeni i kanałów.
Wygląd i umiejscowienie zęba powodują, że usuwanie ósemek z powodów anatomicznych lub medycznych, może być zabiegiem skomplikowanym. W przypadku konieczności ekstrakcji zębów mądrości, niezbędna jest wizyta u doświadczonego chirurga stomatologa. Specjalista posiada odpowiednie umiejętności, aby przeprowadzać procedurę w sposób bezpieczny i wykluczający ewentualne powikłania.
Trzecie trzonowce zgodnie z austriackim systemem określa się jako ósemki. To logiczne, kiedy podzielimy zęby na: górny i dolny łuk, oraz prawą i lewą stronę. Numeracja poszczególnych zębów, zaczynając od środka jamy ustnej, wskazuje na liczbę 8.
Na pewno każdy spotkał się również z mniej oczywistym określeniem. Dlaczego ósemki to zęby mądrości? Czy wraz z ich pojawieniem się, zwiększa się nasza inteligencja? Kiedy się wyrzynają, stajemy się mądrzejsi?
Nic bardziej mylnego! Ósemki pojawiają się w jamie ustnej jako ostatnie. Nie mają najmniejszego wpływu na nasz rozum. Wyżynają się zazwyczaj między 17 a 21 rokiem życia, a zdarzają się przypadki, że nawet później, kiedy cały dziecięcy proces wymiany uzębienia mamy już dawno za sobą.
Zęby mądrości nie wskazują więc w żadnym stopniu na naszą inteligencję, a na wiek. Ich posiadanie oznacza, że młodzieńcze lata już dawno za nami.
Ząbkowanie i wyrzynanie się zębów, kojarzy się większości z okresem niemowlęcym. Proces polega na przemieszczeniu się zawiązki zęba z kości, do jego funkcyjnej pozycji w jamie ustnej. Towarzyszy mu zwykle drażliwość, dolegliwości bólowe, a nawet gorączka.
W wieku około 6 lat następuje wymiana uzębienia mlecznego na stałe. Wyrzynanie się zębów stałych trwa zwykle do około 13 roku życia. Najpóźniej pojawiają się w jamie ustnej trzonowce.
Rozwój ósemki rozpoczyna się w kości już we wczesnych latach dziecięcych. Ich zawiązki mogą pojawić się nawet u 4-6 latków. Najczęściej w wieku 8 – 10 lat możemy je zauważyć na zdjęciu RTG. Czas formowania korzeni ósemki trwa natomiast do ok. 17 – 25 roku życia. Ósemki nie mają swojego mlecznego odpowiednika. Wyrzynają się dopiero w wieku dorosłym. Nie ma jednoznacznych danych, kiedy pojawią się ósemki u danego pacjenta. To kiedy i jak długo rosną ósemki, zależy od indywidualnych warunków anatomicznych.
Kiedy rośnie ósemka, mogą jej towarzyszyć dolegliwości podobne do niemowlęcego ząbkowania lub wymiany uzębienia z mlecznego na stałe. Z tą różnicą, że zęby mądrości pojawiają się w wieku, gdy wzrost szczęki i żuchwy został już zakończony. Sam proces wzrostu zęba jest bardziej skomplikowany, a brak miejsca w łuku na nowy ząb, zwiększa jeszcze dolegliwości bólowe.
Po czym można poznać, że rosną ósemki. Bez obaw! Wyrzynania się zębów mądrości, nie sposób przeoczyć. Możesz zauważyć zaczerwienienie i opuchnięcie dziąsła wokół wyrzynającego się zęba. Błona śluzowa jest w tym miejscu bardzo drażliwa i bolesna. W miarę trwania procesu wyrzynania się ósemki, ból staje się coraz bardziej rozległy. Z tylnej części szczęki może promieniować na podniebienie, a nawet szyję, ucho i skroń oraz powodować powiększenie węzłów chłonnych. Dolegliwościom często towarzyszy gorączka, sięgając nawet temperatury 40℃.
Wyrzynanie ósemek nie jest procesem ciągłym. Ósemki mogą rosnąć skokowo nawet przez kilka lat. Zastanawiasz się w takim razie, ile boli rosnąca ósemka? Niestety nie mamy dobrych wiadomości. Ból spowodowany wyrzynaniem się ósemki może trwać od kilku do kilkunastu dni i powtarzać się co parę miesięcy, aż do zakończenia procesu wzrostu zęba.
W obecnych czasach, gdy podstawą naszej diety są pokarmy przetworzone, ósemki nie mają właściwie żadnego zastosowania. Zatraciły swoją pierwotną funkcję na drodze ewolucji. Ich pojawienie się może powodować ból i dyskomfort. Niekiedy rodzi też wątpliwości. Wielu pacjentów pyta, czy ósemki trzeba wyrywać.
Usuwanie zębów mądrości, jeśli nie ma ku temu wskazań natury medycznej, jest zabiegiem niepotrzebnym. Lekarz stomatolog kieruje się zawsze wskazaniami zdrowotnymi każdego pacjenta. Jeżeli tylko ósemki wyrosły prawidłowo i nie wykazują zmian próchniczych, nie ma konieczności przeprowadzenia zabiegu ekstrakcji.
Trzecie trzonowce są w takim wypadku traktowane na równi z innymi zębami. Musimy jednak pamiętać, że wymagają specjalnej troski. Z powodu swojego umiejscowienia, ósemki mogą być trudne do utrzymania w czystości, przez co szczególnie narażone na ryzyko próchnicy. Podczas codziennej higieny jamy ustnej należy bardzo dokładnie szczotkować zęby i uważać, aby nie odkładało się na nich pożywienie. Konieczne są również regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym. Profesjonalna kontrola stanu uzębienia pozwoli zachować zdrowe zęby mądrości na długie lata.
Zachowane ósemki mogą okazać się przydatne w przypadku konieczności odbudowy protetycznej, w przypadku utraty części zębów. Mogą posłużyć jako filar wspierający dla umieszczenia protezy częściowej lub mostu.
O to, czy ósemki trzeba wyrywać w Twoim przypadku, koniecznie zapytaj swojego stomatologa. Na podstawie oceny ich stanu, zaleci najlepsze dla Ciebie rozwiązanie.
Czy usuwanie ósemek jest koniecznością? Jeśli ząb mądrości w całości wyszedł z dziąsła, rośnie prosto i nie ma zmian próchnicowych, zabieg usunięcia ósemki nie jest wskazany. Nie ma potrzeby usunięcia zęba, który nie sprawia żadnych problemów. Należy zadbać o jego właściwą higienę i regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym. Ósemki przez swoje umiejscowienie są trudniejsze do utrzymania w czystości niż pozostałe zęby, dlatego mogą szybciej się psuć. Jeśli odpowiednio o nie zadbasz, zdrowe zęby mądrości mogą posłużyć Ci przez lata.
W wyjątkowych sytuacja ósemki usuwa się, nawet jeśli nie powodują żadnych problemów. Dzieje się tak w przypadku leczenia ortodontycznego. Wyrzynające się trzecie trzonowce zajmując miejsce w łuku, mogą napierać na siódemki, te z kolei na sąsiadujące zęby. Tak powstają stłoczenia i rotacje zębów. Aby zapobiec ryzyku, przed leczeniem ortodontycznym przeprowadza się prewencyjnie zabieg chirurgicznego usunięcia ósemek.
Zastanawiasz się, kiedy usunąć ósemki? O konieczności przeprowadzenia zabiegu wyrywania ósemek zawsze decyduje lekarz. Podczas konsultacji dokonuje szczegółowej oceny Twojej jamy ustnej i przeprowadza badania diagnostyki obrazowej, aby jak najlepiej rozpoznać wskazania.
Zanim zostanie podjęta decyzja wykonania takiego zabiegu, należy wykonać pantomogram, albo tomografię komputerową, aby dokładnie określić położenie i kształt zębów mądrości.
Chirurgiczne usuwanie ósemek – wskazania:
Rozległe dolegliwości bólowe obejmujące czasem podniebienie oraz dziąsła mogą być objawami stanu zapalnego ósemki. Okolica zęba jest zaczerwieniona. Pojawia się opuchlizna i obrzęk. Ból często promieniuje w okolicy szyi, ucha czy skroni. Zdarza się, że obejmuje także węzły chłonne.
Stan zapalny ósemki może pojawić się na etapie jej wyrzynania, kiedy torbiel zawiązkowa otacza zatrzymany ząb. W przypadku całkowicie lub częściowo wyrżniętej ósemki zdarza się zapalenie mieszka zębowego, lub kieszonki dziąsłowej.
Zęby zatrzymane, które wyrastają lekko ponad linię dziąseł, mogą być pokryte jego fragmentem. W przestrzeni pomiędzy zębem a przykrywającym go fragmentem dziąsła mogą gromadzić się pokarmy. Przyczynia się to do powstawania próchnicy i w efekcie zapalenia tkanki.
Zęby mądrości, które wyrosły prawidłowo, z czasem również mogą przysporzyć nam problemów. Ich położenie wymaga szczególnej higieny. Trudniej dokładnie oczyścić je z pokarmu i uchronić przed próchnicą.
Zepsuta ósemka objawia się w taki sam sposób, jak pozostałe zęby. Stan zapalny ósemki wywołuje silny pulsujący ból, osłabienie, dreszcze i podwyższoną temperaturę ciała. Prowadzi do ogólnego osłabienia samopoczucia.
Czy można jakoś zminimalizować nieprzyjemne odczucia? W zależności, czy ból spowodowany jest dopiero wyrastającym zębem, czy już wyrżniętą ósemką, dopuszcza się stosowanie pewne środki zapobiegawcze. Co na ból ósemki na etapie wzrostu? Możemy sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pomogą uśmierzyć ból i zmniejszyć dolegliwości spowodowane wyrzynającą się ósemką,
Jeśli ósemkę zaatakowała próchnica, mogło dojść do nieodwracalnego zapalenia miazgi zębowej. Na tym etapie leczenie zachowawcze może nie być już możliwe. Aby zapobiec rozprzestrzenieniu się choroby na inne zęby, konieczne będzie usunięcie zęba.
Usuwanie ósemek to zabieg chirurgiczny. Jego perspektywa wywołuje wiele pytań i rodzi szereg wątpliwości. Pacjenci, których czeka ekstrakcja zębów mądrości pytają najczęściej: „czy usuwanie ósemek boli”.
U większości pacjentów zabieg ekstrakcji ósemki przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. W niektórych przypadkach chirurgiczne wyrywanie zębów mądrości wymaga znieczulenia ogólnego. Takie rozwiązanie stosuje się u osób, które odczuwają bardzo duży lęk przed wykonywanym zabiegiem. U pacjentów niewspółpracujących i takich, którzy mogą mieć uczulenie na środki znieczulenia miejscowego. Znieczulenie ogólne stosuje się również w przypadku konieczności przeprowadzenia kilku ekstrakcji w trakcie jednego zabiegu. Usuwanie ósemek pod narkozą sprawia, że zabieg jest całkowicie bezbolesny.
Po upływie kilku godzin od wykonania zabiegu, może pojawić się bolesny obrzęk i opuchlizna w miejscu usuniętego zęba. Nie należy się tego obawiać. Nie świadczy to powikłaniach pozabiegowych, a jest naturalną reakcją organizmu na ekstrakcję zęba. Dolegliwości mogą utrzymywać się nawet do kilku dni po zabiegu. Aby je zminimalizować możesz stosować zimne okłady i przyjmować leki przeciwbólowe.
By uchronić się przed bólem i niebezpiecznymi powikłaniami, musimy pamiętać, jak ważna jest rekonwalescencja. Aby uniknąć problemów z gojeniem się rany i wystąpieniem bolesnego stanu zapalnego, po zabiegu usuwania ósemek należy wyeliminować z diety produkty zawierające alkohol i kofeinę. Do czasu kiedy zębodół się nie zamknie, nie wolno też palić papierosów. Rany po wyrwaniu zęba goją się zwykle w ciągu siedmiu dni.
Doświadczony lekarz chirurgii stomatologicznej posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności, aby przeprowadzić zabieg szybko i bezpiecznie. Bez wystąpienia jakichkolwiek komplikacji, chirurgiczne usuwanie ósemek trwa około 20 minut do godziny. Należy jednak pamiętać, że dokładny czas zabiegu będzie zależał nie tylko od umiejętności lekarskich, ale przede wszystkim od wskazań medycznych i stopnia skomplikowania konkretnego przypadku.
Po usunięciu zęba stomatolog dokładnie oczyszcza i odkaża zębodół. W niektórych przypadkach dziąsła po chirurgicznym usunięciu ósemki wymagają założenia szwów.
To, ile trwa usuwanie ósemki będzie zależało od doświadczenia chirurga stomatologa, a także technologii użytej do zdiagnozowania i przeprowadzenia zabiegu.
W Wellclinic Stomatologia Gdańsk wykorzystujemy zaawansowane mikroskopy stomatologiczne, technologie obrazowania cyfrowego, RTG oraz tomograf komputerowy CBCT. Wszystko po to, aby jak najlepiej zaplanować oraz szybko i bezpiecznie przeprowadzić chirurgiczne usuwanie ósemek, nawet najbardziej skomplikowanych przypadków.
